One Nation One Subscription केंद्रीय मंत्रिमंडळाने मंजूर केलेली वन नेशन वन सबस्क्रिप्शन (ONOS) योजना भारतातील शैक्षणिक प्रवेशामध्ये परिवर्तन घडवून आणण्यासाठी सज्ज आहे. 1 जानेवारी 2025 पासून सुरू होणारा, हा उपक्रम देशभरातील विद्यार्थी, संशोधक आणि शैक्षणिक संस्थांसाठी 13,000 हून अधिक शीर्ष आंतरराष्ट्रीय जर्नल्समध्ये Free Journals for Indian Students विनामूल्य प्रवेश प्रदान करेल.

ONOS म्हणजे काय?

ONOS चे उद्दिष्ट शैक्षणिक संसाधनांमध्ये एकत्रित प्रवेश प्रदान करून भारताला शिक्षण आणि संशोधनात जागतिक नेता बनवण्याचे आहे. हे ONOS India संसाधनांच्या उपलब्धतेतील तफावत भरून काढेल आणि नवकल्पना, सहयोग आणि आंतरविद्याशाखीय अभ्यासांना प्रोत्साहन देईल.

ONOS ची प्रमुख वैशिष्ट्ये

1. संस्थांसाठी युनिफाइड ऍक्सेस
   सर्व सरकारी विद्यापीठे, महाविद्यालये आणि संशोधन केंद्रांना 30 हून अधिक आंतरराष्ट्रीय प्रकाशकांकडून जर्नल्समध्ये Academic Access India प्रवेश मिळेल.
   राष्ट्रीय संशोधन संस्थांसह सुमारे 6,300 संस्थांना या योजनेचा लाभ होणार आहे.
2. केंद्रीकृत सबस्क्रिप्शन मॉडेल
   INFLIBNET (माहिती आणि लायब्ररी नेटवर्क) द्वारे व्यवस्थापित, ONOS सध्या एकाधिक कंसोर्टियाद्वारे वापरल्या जाणाऱ्या खंडित सदस्यता प्रणालीची जागा घेईल.
   Elsevier, Springer Nature आणि Wiley सारखे प्रमुख प्रकाशक या उपक्रमाचा भाग असतील.
3. अर्थसंकल्प आणि टिकाऊपणा
   या कार्यक्रमाला निधी देण्यासाठी सरकारने तीन वर्षांसाठी (२०२७ पर्यंत) ₹६,००० कोटींची तरतूद केली आहे.
   संस्था अजूनही ONOS अंतर्गत समाविष्ट नसलेल्या अतिरिक्त संसाधनांचे सदस्यत्व घेऊ शकतात, ज्यामुळे ते लवचिक होते.
4. कार्यक्षम आणि न्याय्य प्रवेश
   ONOS प्रीमियम जर्नल्समध्ये प्रवेश प्रदान करून खेळाचे क्षेत्र समतल करेल, विशेषत: कमी निधी असलेल्या संस्थांसाठी.
   वैयक्तिक सदस्यत्वे पुनर्स्थित केल्याने संसाधन सामायिकरण अधिक किफायतशीर आणि सुव्यवस्थित होईल.

One Nation One Subscription शैक्षणिक संस्थांना कसे सक्षम करेल

• संशोधन उत्कृष्टता: लहान आणि मोठ्या संस्थांमधील विद्यार्थी आणि संशोधक Research Excellence India नवीनतम शैक्षणिक निष्कर्षांमध्ये प्रवेश करतील, दर्जेदार संशोधन आणि नवकल्पना वाढवतील.
• सहकार्याला प्रोत्साहन: विविध विषयांमध्ये संसाधने प्रदान करून, ONOS आंतरविद्याशाखीय अभ्यास आणि सहयोगी प्रकल्पांना प्रोत्साहन देईल.
• तरुणांना सक्षम करनार: जागतिक ज्ञानापर्यंत लोकशाही प्रवेशामुळे विद्यार्थ्यांची स्पर्धात्मकता वाढेल आणि त्यांना आंतरराष्ट्रीय स्तरावर उत्कृष्ट कामगिरी करण्यास मदत होईल.
• भविष्यासाठी दृष्टी: ONOS योजना सरकारच्या सर्वसमावेशक आणि न्याय्य प्रवेशाच्या दृष्टीकोनाशी सुसंगत आहे. संसाधनातील असमानता दूर करून, ते संशोधन, शिक्षण आणि नवोपक्रमात भारताचे स्थान मजबूत करते.

हे परिवर्तनकारी पाऊल हे सुनिश्चित करते की कोणताही विद्यार्थी किंवा संशोधक संसाधनांच्या कमतरतेमुळे मागे पडणार नाही, ज्यामुळे ONOS भारतीय शैक्षणिक क्षेत्रात बदल घडवून आणेल.

One Nation One Subscription महत्वाचे अपडेट

• लाँच तारीख: जानेवारी 1, 2025.
• 13,000 हून अधिक जर्नल्स विनामूल्य उपलब्ध आहेत.
• अर्थसंकल्प: तीन वर्षांत ₹6,000 कोटी.
• फायदे: जागतिक शैक्षणिक संसाधनांमध्ये परवडणारे, कार्यक्षम आणि न्याय्य प्रवेश.