मूलभूत आणि प्राथमिक एचआयव्ही उपचार Antiretroviral Therapy मुख्य मुद्दे

1. एचआयव्हीवरील उपचारांना Antiretroviral Therapy (ART) म्हणतात. एआरटीमध्ये दररोज एचआयव्ही औषधांचे संयोजन (ज्याला एचआयव्ही उपचार पथ्य म्हणतात) घेणे समाविष्ट असते.
2. एचआयव्ही असलेल्या प्रत्येकासाठी एआरटीची शिफारस केली जाते. एचआयव्ही असलेल्या लोकांनी शक्य तितक्या लवकर एचआयव्ही औषधे घेणे सुरू केले पाहिजे. एआरटी एचआयव्ही बरा करू शकत नाही, परंतु एचआयव्हीची औषधे एचआयव्ही असलेल्या लोकांना दीर्घ, निरोगी आयुष्य जगण्यास मदत करतात. एआरटी एचआयव्ही संक्रमणाचा धोका देखील कमी करते.
3. एचआयव्ही उपचारांचे मुख्य उद्दिष्ट हे आहे की एखाद्या व्यक्तीचे विषाणूजन्य भार एका अनडिटेक्टेबल पातळीवर कमी करणे. अनडिटेक्टेबल व्हायरल लोडचा अर्थ असा होतो की रक्तातील एचआयव्हीची पातळी व्हायरल लोड चाचणीद्वारे शोधणे खूप कमी आहे. एचआयव्ही ग्रस्त लोक ज्यांना न ओळखता येणारा विषाणूजन्य भार कायम आहे त्यांना त्यांच्या एचआयव्ही-निगेटिव्ह भागीदारांना लैंगिक संबंधातून एचआयव्ही प्रसारित होण्याचा कोणताही धोका नाही.

Antiretroviral Therapy एचआयव्हीवर उपचार काय?

एचआयव्हीवरील उपचारांना अँटीरेट्रोव्हायरल थेरपी (एआरटी) म्हणतात. एआरटीमध्ये दररोज एचआयव्ही औषधांचे संयोजन (ज्याला एचआयव्ही उपचार पथ्य म्हणतात) घेणे समाविष्ट असते.

एचआयव्ही असलेल्या प्रत्येकासाठी एआरटीची शिफारस केली जाते. एआरटी एचआयव्ही बरा करू शकत नाही, परंतु एचआयव्हीची औषधे एचआयव्ही असलेल्या लोकांना दीर्घ, निरोगी आयुष्य जगण्यास मदत करतात. एआरटी एचआयव्ही संक्रमणाचा धोका देखील कमी करते.

एचआयव्ही औषधे कशी कार्य करतात?

एचआयव्ही रोगप्रतिकारक प्रणालीच्या संसर्गाशी लढणाऱ्या CD4 पेशी (CD4 T lymphocyte) वर हल्ला करतो आणि नष्ट करतो. CD4 पेशींच्या नुकसानीमुळे शरीराला संसर्ग आणि काही HIV-संबंधित कर्करोगांशी लढा देणे कठीण होते.

Antiretroviral Therapy एचआयव्ही औषधे एचआयव्हीला गुणाकार करण्यापासून (स्वतःच्या प्रती बनवण्यापासून) प्रतिबंधित करतात, ज्यामुळे शरीरातील एचआयव्हीचे प्रमाण कमी होते (ज्याला व्हायरल लोड म्हणतात). शरीरात कमी एचआयव्ही असल्याने रोगप्रतिकारक प्रणालीला बरे होण्याची आणि अधिक सीडी4 पेशी निर्माण करण्याची संधी मिळते. शरीरात अजूनही काही एचआयव्ही असूनही, रोगप्रतिकारक शक्ती संक्रमण आणि काही एचआयव्ही-संबंधित कर्करोगांशी लढण्यासाठी पुरेशी मजबूत आहे.

शरीरातील एचआयव्हीचे प्रमाण कमी करून, एचआयव्ही औषधे एचआयव्ही संक्रमणाचा धोका देखील कमी करतात. एचआयव्ही उपचारांचे मुख्य उद्दिष्ट हे आहे की एखाद्या व्यक्तीचे विषाणूजन्य भार एका अनडिटेक्टेबल पातळीवर कमी करणे. अनडिटेक्टेबल व्हायरल लोडचा अर्थ असा होतो की रक्तातील एचआयव्हीची पातळी व्हायरल लोड चाचणीद्वारे शोधणे खूप कमी आहे. एचआयव्ही ग्रस्त लोक ज्यांना न ओळखता येणारा विषाणूजन्य भार कायम आहे त्यांना त्यांच्या एचआयव्ही-निगेटिव्ह भागीदारांना लैंगिक संबंधातून एचआयव्ही प्रसारित होण्याचा कोणताही धोका नाही.

एचआयव्ही औषधे घेणे सुरू करण्याची वेळ कधी येते?

एचआयव्ही ग्रस्त लोकांनी एचआयव्हीचे निदान झाल्यानंतर शक्य तितक्या लवकर एचआयव्ही औषधे घेणे सुरू केले पाहिजे. एड्स-परिभाषित परिस्थिती असलेल्या किंवा लवकर एचआयव्ही संसर्ग असलेल्या लोकांसाठी एचआयव्ही औषधे त्वरित सुरू करणे विशेषतः महत्वाचे आहे. (प्रारंभिक एचआयव्ही संसर्ग म्हणजे एचआयव्ही संसर्ग झाल्यानंतर 6 महिन्यांपर्यंतचा कालावधी.)

एचआयव्ही ग्रस्त स्त्रिया ज्या गर्भवती आहेत आणि आधीच एचआयव्ही औषधे घेत नाहीत त्यांनी देखील शक्य तितक्या लवकर एचआयव्ही औषधे घेणे सुरू केले पाहिजे.

एचआयव्ही उपचार पद्धतीमध्ये कोणती एचआयव्ही औषधे समाविष्ट केली जातात?

एचआयव्ही उपचार पद्धतींसाठी अनेक एचआयव्ही औषधे उपलब्ध आहेत. एचआयव्ही औषधे एचआयव्हीशी कसे लढतात त्यानुसार सात औषधांच्या वर्गात विभागली जातात.

एचआयव्ही उपचार पद्धतीची निवड एखाद्या व्यक्तीच्या वैयक्तिक गरजांवर अवलंबून असते. एचआयव्ही उपचार पद्धती निवडताना, एचआयव्ही असलेले लोक आणि त्यांचे आरोग्य सेवा प्रदाते एचआयव्ही औषधांचे संभाव्य दुष्परिणाम आणि औषधांच्या संभाव्य परस्परसंवादासह अनेक घटकांचा विचार करतात.

एचआयव्ही औषधे घेतल्याबद्दल लोकांना काय माहित असावे?

Antiretroviral Therapy मध्ये एचआयव्हीची औषधे घेतल्याने एचआयव्ही ग्रस्त लोक निरोगी राहतात आणि एचआयव्ही संक्रमणास प्रतिबंध करते. HIV ची औषधे दररोज आणि नेमके लिहून दिल्याप्रमाणे (ज्याला औषधांचे पालन म्हणतात) घेतल्याने देखील औषधांच्या प्रतिकाराचा धोका कमी होतो.

परंतु कधीकधी, एचआयव्ही औषधांमुळे दुष्परिणाम होऊ शकतात. एचआयव्ही औषधांचे बहुतेक दुष्परिणाम आटोपशीर असतात, परंतु काही गंभीर असू शकतात. एकूणच, एचआयव्ही औषधांचे फायदे साइड इफेक्ट्सच्या जोखमीपेक्षा जास्त आहेत. याव्यतिरिक्त, नवीन एचआयव्ही औषधांमुळे पूर्वी वापरल्या जाणाऱ्या औषधांपेक्षा कमी दुष्परिणाम होतात. एचआयव्ही उपचारांमध्ये सुधारणा होत असल्याने, लोकांना त्यांच्या एचआयव्ही औषधांचे दुष्परिणाम होण्याची शक्यता कमी आहे.

एचआयव्ही औषधे एचआयव्ही उपचार पद्धतीमधील इतर एचआयव्ही औषधांशी किंवा एखादी व्यक्ती घेत असलेल्या इतर औषधांशी संवाद साधू शकतात. आरोग्य सेवा प्रदाते एचआयव्ही उपचार पद्धतीची शिफारस करण्यापूर्वी संभाव्य औषधांच्या परस्परसंवादाचा काळजीपूर्वक विचार करतात.

Antiretroviral Therapy:

https://hivinfo.nih.gov/understanding-hiv/fact-sheets/hiv-treatment-basics

हे पण वाचा:

https://marathipost.in/tripura-hiv-case-शाळा-कॉलेज-828-विद्यार्थ्/