प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना PMJAY
महाराष्ट्र सरकारने महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY), मूळतः राजीव गांधी जीवनदायी आरोग्य योजना म्हणून ओळखली जाणारी, 2 जुलै 2012 रोजी आठ जिल्ह्यांमध्ये पथदर्शी प्रकल्प म्हणून सुरू केली. त्यानंतर 21 नोव्हेंबर 2013 रोजी महाराष्ट्रातील सर्व जिल्ह्यांचा समावेश करण्यासाठी त्याचा विस्तार करण्यात आला. ही आरोग्य योजना सुरुवातीला कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबांना लक्ष्य करत होती परंतु त्यानंतर इतर गटांना समाविष्ट करण्यासाठी विस्तारित करण्यात आली आहे.
Table of Contents
भारत सरकारने 23 सप्टेंबर 2018 रोजी आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY) सुरू केली. सुरुवातीला, 2011 सामाजिक-आर्थिक जात जनगणना (SECC) वंचित आणि ग्रामीण आणि व्यावसायिक निकषांवर आधारित कुटुंबांची निवड करण्यात आली. शहरी भागात. या योजनेच्या अंमलबजावणीचा खर्च भारत आणि महाराष्ट्र सरकार यांच्यात 60:40 च्या प्रमाणात वाटून घेतला जातो.
1 एप्रिल 2020 रोजी, MJPJAY आणि AB-PMJAY संपूर्ण महाराष्ट्रात अंमलबजावणीसाठी एकत्रित आणि सुधारित करण्यात आले. ही योजना मान्यताप्राप्त रुग्णालयांमार्फत विशिष्ट आजारांसाठी कॅशलेस, दर्जेदार वैद्यकीय सेवा देते.
एकात्मिक योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
- योजनेंतर्गत महाराष्ट्रातील सर्व नागरिकांसाठी आता युनिव्हर्सल हेल्थ कव्हरेज उपलब्ध आहे. ही योजना नेटवर्क हॉस्पिटल्समध्ये दुय्यम आणि तृतीय श्रेणी आरोग्य सेवा प्रक्रियेसाठी कॅशलेस उपचार देते.
- प्रत्येक कुटुंबाला रु. 5 लाख पर्यंत संरक्षण दिले जाते. कौटुंबिक फ्लोटर आधारावर प्रति वर्ष 5 लाख, म्हणजे ही रक्कम कुटुंबातील एक किंवा सर्व सदस्य वापरू शकतात. यामध्ये 34 वैशिष्ट्यांमध्ये हॉस्पिटलायझेशन आवश्यक असलेल्या शस्त्रक्रिया आणि उपचारांसाठी वैद्यकीय सेवा समाविष्ट आहेत.
- सर्व पूर्व-अस्तित्वातील परिस्थिती पहिल्या दिवसापासून संरक्षित आहेत. MJPJAY योजनेचे लाभार्थी कोणत्याही राज्य सरकारी किंवा खाजगी नेटवर्क हॉस्पिटलमध्ये कॅशलेस उपचार घेऊ शकतात. PMJAY योजनेचे फायदे देखील देशभरात पोर्टेबल आहेत.
- लाभार्थ्यांना योजनेबद्दल माहिती मिळवण्यासाठी किंवा सेवा-संबंधित समस्या मांडण्यासाठी एक समर्पित कॉल सेंटर उपलब्ध आहे. ही योजना पूर्णपणे पेपरलेस आहे आणि एका समर्पित पोर्टलवर चालते.
- आरोग्यमित्र लाभार्थ्यांना मदत करण्यासाठी प्रत्येक नेटवर्क हॉस्पिटलमध्ये तैनात असतात. रुग्णांना फोन किंवा ईमेलद्वारे सूचित करून आपत्कालीन उपचार मिळू शकतात.
विस्तारित योजनेचे तपशील खालीलप्रमाणे आहेत:
लाभार्थी
AB-PMJAY(Category-A):
- सामाजिक, आर्थिक आणि जातिगणना, 2011 (SECC) मध्ये नोंदलेली कुटुंबे
- अंत्योदय अन्न योजना (AAY) आणि प्राधान्य गृहधारक (PHH) कुटुंबे राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा (NFSA) मधून टॅग केली आहेत
महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना MJPJAY:
प्राप्तकर्त्यांच्या श्रेणी | लाभार्थींचे वर्णन |
Category A | पिवळे, अंत्योदय अन्न योजना (AAY), अन्नपूर्णा योजना आणि केशरी रेशन कार्ड धारण करणारी कुटुंबे. |
Category B | 1. पांढरे शिधापत्रिकाधारक कुटुंबे (शासकीय/निमशासकीय कर्मचाऱ्यांसह). 2. कोणत्याही प्रकारचे रेशनकार्ड नसलेले परंतु महाराष्ट्राचे अधिवास प्रमाणपत्र असलेले कुटुंब |
Category C | 1. सरकारी आणि सरकारी मान्यताप्राप्त आश्रमशाळांमधील विद्यार्थी. 2. सरकारी आणि सरकारी मान्यताप्राप्त अनाथाश्रमातील मुले. 3. सरकारी आणि सरकारमान्य महिला आश्रयस्थानांमधील महिला. 4. सरकारी आणि सरकारी मान्यताप्राप्त वृद्धाश्रमातील ज्येष्ठ नागरिक. 5. माहिती व जनसंपर्क महासंचालनालयाने ठरवून दिलेल्या निकषांनुसार पत्रकार आणि त्यांच्या आश्रित कुटुंबातील सदस्य. 6. बांधकाम कामगार आणि त्यांचे कुटुंब जे महाराष्ट्राबाहेर राहतात परंतु महाराष्ट्र इमारत आणि इतर बांधकाम कामगार मंडळाकडे नोंदणीकृत आहेत. |
Category D | रस्ते वाहतूक अपघातातील बळी जे महाराष्ट्राबाहेरील किंवा भारताबाहेरील आहेत आणि महाराष्ट्रातील रस्त्यांवर अपघात झाले आहेत. |
Category E | महाराष्ट्र-कर्नाटक सीमेवरील बेळगाव, कारवार, कलबुर्गी आणि बिदर जिल्ह्यांतील 865 गावांतील खाली नमूद केलेली शिधापत्रिका असलेली कुटुंबे 1) अंत्योदय अन्न योजना (AAY) 2) प्राधान्य गृहधारक (PHH) 3) अन्नपूर्णा योजना |
पात्रता आणि ओळख
PMJAY (Category A) | वैध आयडी पुराव्यासह आयुष्मान कार्ड |
MJPJAY (Category A) | वैध ओळखपत्रासह आयुष्मान कार्ड किंवा रेशन कार्ड (पिवळे, अंत्योदय अन्न योजना शिधापत्रिका (AAY), अन्नपूर्णा रेशन कार्ड, नारंगी) |
MJPJAY (Category B) | 1. फायदे मिळविण्यासाठी, तुम्हाला आयुष्मान कार्ड किंवा पांढरे रेशन कार्ड आवश्यक आहे. 2. तुमच्याकडे पांढरे शिधापत्रिका नसल्यास, तुम्ही स्व-घोषणापत्र आणि वैध ओळखपत्रासह अधिवास प्रमाणपत्र किंवा तहसीलदार प्रमाणपत्र वापरू शकता. 3. सरकारी किंवा निमशासकीय कर्मचाऱ्यांसाठी, एक पांढरे शिधापत्रिका आणि वैध ओळखपत्रासह स्वयं-घोषणापत्र आवश्यक आहे. |
MJPJAY (Category C) | आयुष्मान कार्ड किंवा संबंधित संस्थेने जारी केलेले वैध ओळखपत्र |
MJPJAY (Category D) | रूग्णालयातील रूग्णाचा जिओ टॅग केलेला फोटो, रस्ता अपघाताबाबत रूग्णालयाने पोलिसांना दिलेल्या माहितीच्या पत्राची प्रत आणि पीडिताचे आधार कार्ड किंवा मतदार ओळखपत्र किंवा पॅन कार्ड किंवा पासपोर्ट. |
MJPJAY (Category E) | पात्र होण्यासाठी, तुम्हाला अंत्योदय अन्न योजना शिधापत्रिका, अन्नपूर्णा शिधापत्रिका किंवा कर्नाटक सरकारने जारी केलेले प्राधान्य घरगुती शिधापत्रिका, विहित नमुन्यातील स्व-घोषणा आणि वैध ओळखपत्रासह आवश्यक आहे. |
वार्षिक आरोग्य कव्हरेज
- श्रेणी A ते E (D वगळून) साठी – फ्लोटर आधारावर दोन्ही योजनांसाठी प्रति कुटुंब रु. 5 लाख
- ड श्रेणीसाठी – प्रति व्यक्ती प्रति वर्ष रु.1 लाख.
वैद्यकीय फायदे
- श्रेणी A ते E (D वगळता) साठी – 1356 आरोग्य लाभ पॅकेजेस 34 वैशिष्ट्यांखाली उपलब्ध आहेत.
- श्रेणी ड साठी, रस्ते अपघात रुग्णांसाठी 184 आरोग्य लाभ पॅकेजेस प्रदान केले जातात.
उपचाराचा पाठपुरावा
दोन्ही योजनांसाठी 262आरोग्य लाभ पॅकेजेस प्रदान केले जातात.
शासनाचे राखीव उपचार रुग्णालये
दोन्ही योजनांसाठी 119 आरोग्य लाभ पॅकेजेस प्रदान केले जातात.
आरोग्य पॅकेज अंतर्गत लाभ
- जनरल वॉर्डातील बेडचे शुल्क
- नर्सिंग आणि बोर्डिंग शुल्क
- सर्जन आणि ऍनेस्थेटिस्टची फी
- वैद्यकीय व्यवसायी आणि सल्लागारांची फी
- ऑक्सिजन, O.T. आणि ICU शुल्क
- सर्जिकल उपकरणांची किंमत
- औषधे, डिस्पोजेबल आणि उपभोग्य वस्तूंची किंमत
- रोपण आणि कृत्रिम उपकरणांची किंमत
- रक्त संक्रमणाचा खर्च (राज्य सरकारच्या धोरणानुसार)
- एक्स-रे आणि निदान चाचण्या
- आंतररुग्णांसाठी अन्न
- राज्य परिवहन किंवा द्वितीय श्रेणीचे रेल्वे भाडे (रुग्णालयापासून रूग्णाच्या निवासस्थानापर्यंत) एक वेळचा वाहतूक खर्च
- कोणत्याही गुंतागुंतांसह, प्रवेशापासून डिस्चार्जपर्यंत उपचारांचा संपूर्ण खर्च समाविष्ट करतो
- मृत्यू झाल्यास, मृतदेह रुग्णालयातून गावात/वस्तीपर्यंत नेण्याचा खर्च समाविष्ट केला जातो
या यादीमध्ये रुग्णाला रोखरहित उपचार अनुभवासाठी आवश्यक असलेल्या सर्व गोष्टींचा समावेश आहे.
विमा आणि ॲश्युरन्स मोड अंतर्गत कव्हरेज:
ॲश्युरन्स मोड | कव्हरेज |
युनायटेड इंडिया इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड (UIICL) द्वारे विमा संरक्षण | 1. A श्रेणीसाठी रु. 1.50 लाख 2. किडनी प्रत्यारोपणासाठी रु.4.50 लाख |
राज्य आरोग्य हमी संस्थेमार्फत आश्वासन | 1. श्रेणी A साठी रु. 1.50 लाख ते रु. 5 लाखांपेक्षा जास्त 2. B, C, E श्रेणीसाठी प्रति कुटुंब प्रति वर्ष रु. 5 लाख 3. श्रेणी D साठी प्रति व्यक्ती प्रति वर्ष रु.1 लाख |
प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना विमा प्रदाता
- युनायटेड इंडिया इन्शुरन्स कंपनी रु. 1.50 लाख पर्यंतचे आरोग्य विमा संरक्षण देते. श्रेणी A अंतर्गत लाभार्थी कुटुंबांसाठी 1.50 लाख, आणि रु. मूत्रपिंड प्रत्यारोपणासाठी 4.50 लाख.
- स्टेट हेल्थ ॲश्युरन्स सोसायटी सरकारच्या निर्णयानुसार प्रत्येक कुटुंबासाठी दरवर्षी विमा प्रीमियम भरते.
एकात्मिक आयुष्मान भारत योजनेचा लाभ कसा घ्यावा आणि नोंदणी कशी करावी
एकात्मिक आयुष्मान भारत – प्रधान मंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY) आणि महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) चा लाभ घेण्यासाठी आणि नोंदणी करण्यासाठी, या चरणांचे अनुसरण करा:
- पात्रता तपासा
तुमचे कुटुंब आयुष्मान भारत योजना किंवा महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेअंतर्गत पात्र असल्याची खात्री करा. पात्रता सहसा सामाजिक-आर्थिक निकषांवर आधारित असते. - आवश्यक कागदपत्रे मिळवा
आयुष्मान कार्ड, पांढरे रेशन कार्ड, अधिवास प्रमाणपत्र किंवा इतर वैध ओळखपत्र यांसारखी आवश्यक कागदपत्रे गोळा करा. सरकारी किंवा निमशासकीय कर्मचाऱ्यांसाठी, एक पांढरे रेशन कार्ड आणि वैध ओळखपत्र पुराव्यासह स्व-घोषणापत्र आवश्यक आहे. - नोंदणी केंद्राला भेट द्या
जवळच्या कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) किंवा या योजनांसाठी नोंदणी सेवा देणाऱ्या पॅनेल केलेल्या हॉस्पिटलमध्ये जा. - नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण करा
नोंदणी केंद्रावर, तुमची कागदपत्रे आणि तपशील द्या. कर्मचारी तुमची पात्रता सत्यापित करतील आणि तुम्हाला नोंदणी पूर्ण करण्यात मदत करतील. - ई-केवायसी प्रक्रिया
तुमचे ई-केवायसी (इलेक्ट्रॉनिक नो युवर कस्टमर) पूर्ण झाल्याचे सुनिश्चित करा. हे HP Pay ॲप वापरून केले जाऊ शकते, जेथे तुम्हाला तुमचे फिंगरप्रिंट किंवा फेस स्कॅन अपलोड करावे लागेल. वैकल्पिकरित्या, तुम्ही गॅस एजन्सीमध्ये ई-केवायसी पूर्ण करू शकता. - आयुष्मान कार्ड प्राप्त करा
एकदा नोंदणी केल्यानंतर, तुम्हाला आयुष्मान कार्ड प्राप्त होईल, जे तुम्हाला कोणत्याही पॅनेल केलेल्या रुग्णालयात कॅशलेस उपचार घेण्यास सक्षम करेल. - आरोग्य सेवांमध्ये प्रवेश करणे
कॅशलेस उपचार प्राप्त करण्यासाठी कोणत्याही पॅनेल केलेल्या हॉस्पिटलमध्ये तुमचे आयुष्मान कार्ड सादर करा. हॉस्पिटल भेटी दरम्यान तुम्ही सर्व संबंधित कागदपत्रे तुमच्यासोबत ठेवल्याची खात्री करा. - कॉल सेंटर सपोर्ट
कोणत्याही प्रश्नांसाठी किंवा तक्रारी मांडण्यासाठी, योजनेच्या लाभार्थ्यांसाठी उपलब्ध असलेल्या समर्पित कॉल सेंटरशी संपर्क साधा.